Таванбогд мөнх цаст 20 гаруй оргилтой
Монгол
орныхоо газрын гадаргын хэв шинж, тогтоц, хэмжээний талаар та хэр ихийг мэдэх
вэ. Манайх өндөр уул, өргөн тал, уудам хөндий, хосолсон гадаргын олон хэв шинж
бүхий нутагтай орон. Нутгийн баруун болон хойд хэсэгт Алтай, Хангай, Хөвсгөл,
Хэнтийн уулс орших бөгөөд Алтайн уулсад Таванбогд зэрэг мөнх цаст оргил 20
гаруй бий. Мөнх цаст уулсаас Хангайн Отгонтэнгэр 4021, Хөвсгөлийн мөнх сарьдаг
3461, Хэнтийн Асралт хайрхан 2800 метр өндөр байдаг. Харин Монгол Алтайн нуруу
нь манай орны баруун захаас зүүн урагшаа 900 гаруй км үргэлжилнэ. Энэ нь цааш
явсаар Говь-Алтайн нуруу болдог бөгөөд 700 шахам км урт, 3500-4374 метр өндөр.
Харин Хангайн нуруу нь 3000-4021 метр өндөр, нутгийн баруун хэсгээс зүүн урагшаа чиглэлтэйгээр 800 орчим км үргэлжилдэг юм байна. Хэнтийн нуруу нь 2000-2800 метр өндөр, нутгийн зүүн хойд хэсгээс буруун урагшаа нийт 300 гаруй км үргэлжилж, төгсгөл нь Хангайн нурууны зүүн захтай нийлнэ. Ийм байдлаар Монгол орны нутгийн хойд хэсэгт уулсын нумарсан тохой үүсдэг аж. Олон сая жилийн өмнө манай нутагт далай тэнгис байсан гэж үздэг. Нутгийн ихэнх хэсэг нь эртний Төрмөлийн эриний Пермийн галавт болсон герцины хөдөлгөөнөөр далайн уснаас чөлөөлөгджээ.
Алтай, Хангай, Хэнтий, Хөвсгөлийн уул нь шинэ Төрмөлийн эриний сүүлчээр болсон Альпийн уул тогтох хөдөлгөөнөөр үүссэн хэмээн тэмдэглэсэн байдаг. Өнөөдрийг хүртэл эдгээр уулын гадаргын хэлбэр бүрэн тогтож чадаагүй байгаа гэнэ. Үүнийг эрдэмтэд үе үе болдог газар хөдлөлтүүдтэй холбон тайлбарлаж байна. Түүнчлэн манай орны газрын гадаргын дундаж өндөр нь 1580 метр. Үүнийг дэлхийн хуурай газрын дундажтай харьцуулахад 700 метрээр өндөр байдаг аж.
Мөн нутгийн 80 гаруй хувь нь 1000 метрээс илүү өргөгдсөн бөгөөд зүүн болон өмнөд хэсэгт уудам тал оршино. Эндэхийн үнэмлэхүй өндөр нь 560-1000 метр юм байна.